Fesleğen kekik ve nane ile aynı familyadandır. Kökeni Hindistan ve Asya ülkeleridir. Yetiştirilmesi çok kolayan fesleğenin, birden fazla türü vardır.Mor fesleğen, iri yapraklı fesleğen, ince yapraklı fesleğen, top fesleğen Sinek kovan özelliğiyle bilinen ve dekorasyon amaçlı kullanılan top fesleğen yenilmez Gala çiçeği, saksıda yetiştirilirken, kökleri toprağı bütünüyle sardığı zaman, ya daha büyük bir saksıya alınmalı yahut bahçede gölgeli bir yere dikilmesi gerekmektedir. Bitkinin sağlıklı gelişimi için nemli, geçirgen bir toprak kullanılmalıdır. Fakat saksıda bakılırken bu nemli durumunu koruması için hafta ocimum basilicum parlak yaprakları ve küçük beyaz çiçekleri olan kısa boylu bir bitkidir. kurutulmuş yaprakları ve çiçeği ülkemizde yaygın olarak çorba, sos, sebze, et ve balık yemeklerinde kullanılır. yemek piştikten sonra katılırsa tadı daha etkili olur. nane familyasının bir üyesi olan bu yıllık bitki eski yunan’da “kraliyet otu” olarak bilinirdi. taze Yıldızçiçeği Asteraceae (Papatyagiller) familyasının Dahlia cinsi bitkileridir. Gerçek türleri 36 – 40 arasında olup ayrıca sayılamayacak kadar çok hibritleri, kültivarları türetilmiş ve her yıl yenileri eklenmekte. Farklı çeşitlerinin çiçek büyüklükleri, çiçek şekilleri, renkleri ve gövde uzunlukları da Rüzgarlı ve sıcak ,tozsuz, gölge bir ortam en ideali.. Kesilip yıkanan yapraklar süzgece alınır suyu süzülür. Temiz bir beze serilerek, kurutulur (3-4 gün) Kalın damarlar temizlenir. İsteğinize bağlı olarak, avuç içerisinde ezerek toz haline getirin veya tüm yaprak olarak saklayın. Afiyet olsun. Vay Tiền Nhanh. Saksıda yetiştirilecek fesleğenin tohumları, mart ayında ekilebilirken bahçe fesleğenlerinin tohumlarının mayıs ayında ekilmesi öneriliyor. Tarla ve sera üretiminde de benzer koşullar geçerli. Yaklaşık bir hafta içinde köklenmeye başlayan fesleğenler yaz mevsimi boyunca hasat edilebiliyor. Contents1 Fesleğen mevsimlik mi?2 Fesleğen hangi aylarda yetişir?3 Fesleğen çiçeği hangi mevsimde yetişir?4 Fesleğen ne kadar sürede çıkar?5 Fesleğen bahçeye dikilir mi?6 Kışın fesleğen olur mu?7 Taze fesleğen ne zaman çıkar?8 Fesleğen hangi iklimde yetişir?9 Fesleğen çiçeği sinekleri kovar mı?10 Fesleğen çiçek açarsa ne olur?11 Fesleğen çiçeği neye iyi gelir?12 Fesleğen nasıl canlanır?13 Fesleğen tohumu kaç günde çıkar?14 Fesleğenin kokusu nasıl?15 Fesleğen nasıl çoğalır? Fesleğen mevsimlik mi? Fesleğenin az veya çok dallanma özelliği, boyutları, yaprak rengi ve yaprak iriliği, aroma farklılıkları ve çiçek rengi farklılıkları açılarından çeşitli kültivarları vardır. Hepsi de kısa ömürlüdür mevsimlik. Fesleğen hangi aylarda yetişir? Fesleğen Nasıl Yetiştirilir? Fesleğen eğer saksıda yetiştirilecekse, Mart ayında tohumlar ekilmeli. Bahçeden yetiştirmek istiyorsanız, tohumlarını Mayıs ayında ekmeniz daha doğru olur. Bahçede yetiştirdiğiniz zaman mümkünse salatalık ve bezelyeden uzak tutun. Fesleğen çiçeği hangi mevsimde yetişir? Fesleğen çiçeği ekimi genellikle İlkbahar ve Sonbahar mevsimleri arasında ekilmesi önerilmektedir. Fesleğen ne kadar sürede çıkar? Saksıya ektiğiniz fesleğenler ortalama 7 gün içinde köklenmeye başlayacaktır. Fesleğenin mutlaka gün ışığı gören yerde olmasına dikkat edin çünkü fesleğenin tek ihtiyacı gün ışığı ve sıcak havadır. Fesleğen bahçeye dikilir mi? Öncelikle fesleğeni saksıda yetiştirecekseniz Mart ayında ekmeniz gerekir. Eğer bahçede yetiştirecekseniz Mayıs ayında ekmek idealdir. Fesleğeni bahçede yetiştirecekseniz bezelye ve salatalardan uzak tutmanız gerekir. Ayrıca bahçenizde domates varsa, fesleğeni domatesin yan taraflarına ekebilirsiniz. Kışın fesleğen olur mu? Fesleğen denince en tanınanı Ocimum basilicum çok küçük yapraklı ve çok sık dallı top fesleğendir. Fesleğenler kış gelince kurur. Ömürleri ilkbahardan sonbahar sonuna kadardır. Fesleğenler açık havayı ve güneşi severler yani dışarıda durmaları gerekir. Taze fesleğen ne zaman çıkar? Sivri uçlu ama oval yapraklarıyla, daha da önemlisi mis gibi kokusuyla diğer bitkilerden kolayca ayırt edilebilen fesleğen, yaz aylarının sonlarına doğru çiçeklenir. Çiçekleri genel olarak beyaz ya da sarımsı beyaz renklerde olurken türüne göre pembe çiçek açanlar olduğu da bilinmektedir. Fesleğen hangi iklimde yetişir? Tropik ve ılıman bölgelerde sık rastlanmaktadır. Kare kesitli, boydan boya kabarık çizgili ve yeşil renkli gövdesi, bitki tabanına inildikçe kırmızılaşmaktadır. Oval biçimli yaprakları kenarları dişli, sivri uçlu ve koyu yeşil renkli olur. Fesleğen çiçeği sinekleri kovar mı? Fesleğen, aynı zamanda iyi bir sivrisinek kovucudur. Aktardan alacağınız fesleğen tohumlarını kapı ve pencerelerinizin önünde bir saksıya veya kap içine ekin. Eğer tohumdan yetiştirmeyi bekleyemeyecek kadar aceleciyseniz artık her pazarda bulabileceğiniz fidelerini alıp saksılara dikebilirsiniz. Fesleğen çiçek açarsa ne olur? Fesleğen bitkisinin birçok çeşidi vardır tüm çeşitleri çiçek açar bu çiçekler zaman içersin de tohumlanır. Fesleğen sevenler tohumlarından bitkiyi çoğaltabilirler. Çoğaltmak için açan fesleğen çiçeğinin kuruması bekleyip nazik bir şekilde kuruyan çiçeği avuç içerisinde ovalayarak fesleğen tohumunu elde edebilirsiniz. Fesleğen çiçeği neye iyi gelir? Sinirlilik, uykusuzluk, stres ve depresyona karşı etkilidir. Pamukçuk ve ağız içi yaralarının iyileşmesine yardımcı olur. Epilepsi, migren ve baş ağrısı tedavisinde etkilidir. Bal ve zencefil ile kaynatıldığında solunum yolu hastalıklarına iyi gelir. Fesleğen nasıl canlanır? Kurumuş fesleğenin kök kısmına buz koyun ve üzerine sıcak su dökün. Birkaç kez bu işlemi tekrarlayın. Bu şoklama yöntemi sayesinde bitkiniz tekrar canlanır. Fesleğen tohumu kaç günde çıkar? Fesleğen Tohumu Kaç Günde Çimlenir? Fesleğen tohumu saksıya ekildikten sonra yaklaşık 10 gün içinde çimlenebilir. Fesleğenin kokusu nasıl? Fesleğen kokusu faydalarının en dikkat çekeni öncelikle salgıladığı ağır ve mayhoş kokunun sinekleri bulunduğu ortamdan uzaklıştırmasıdır. Bu sayede evinizde hiç bir kimyasal kullanmadan fesleğen çiçeği ile sinekleri yaz aylarında engelleyebilirsiniz. Fesleğen nasıl çoğalır? Fesleğen bitkisinin birçok çeşidi vardır tüm çeşitleri çiçek açar bu çiçekler zaman içersin de tohumlanır. Fesleğen sevenler tohumlarından bitkiyi çoğaltabilirler. Çoğaltmak için açan fesleğen çiçeğinin kuruması bekleyip nazik bir şekilde kuruyan çiçeği avuç içerisinde ovalayarak fesleğen tohumunu elde edebilirsiniz. Fesleğen mis gibi kokusuna çok yakından aşina olduğumuz, hemen her evde yetiştirilen bir bitki desek yanlış olmaz. Sadece mis gibi kokması ya da eve kattığı o harika görüntü için sevmiyoruz üstelik onu, kendisi aynı zamanda mutfakta da birçok yemeğin kurtarıcısı olacak kadar lezzetli ve özel bir bitki bildiğiniz gibi. Peki ama sadece bu kadar mı? Tabii ki hayır. Fesleğenin saymakla bitmeyen faydalarını görünce, onun kokusunu da lezzetini de unutabilir, sadece bu faydalarından bol bol yararlanmak için bile onu evde yetiştirmeye başlayabilirsiniz. O zaman ne yapalım, fesleğenin faydaları nelerdir, evde, saksıda fesleğen nasıl yetiştirilir, fesleğen bakımı nasıl yapılır ve belki de hepsinden önemlisi fesleğen nasıl kullanılır gelin hep birlikte öğrenelim. Sonrası mutluluk, lezzet ve şifa olsun! Buyursunlar, karşınızda tüm yönleriyle fesleğen... Fesleğen nedir? Fesleğen, ballıbabagiller familyasının en mis kokulu, en sevilen üyelerinden biri. Halk arasında feslikan, fesliyen, peslan, rahan gibi isimlerle de anılabilen fesleğen bitkisi, ne yazık ki tek yıllık bir bitki. Ilıman iklim koşullarında kolayca yetişebildiğinden birçok balkon ve cam kenarında en sık yetiştirilen ev bitkilerinden biri. Sivri uçlu ama oval yapraklarıyla, daha da önemlisi mis gibi kokusuyla diğer bitkilerden kolayca ayırt edilebilen fesleğen, yaz aylarının sonlarına doğru çiçeklenir. Çiçekleri genel olarak beyaz ya da sarımsı beyaz renklerde olurken türüne göre pembe çiçek açanlar olduğu da bilinmektedir. Fesleğenin türüne göre yaprak boyutları da çok farklılık gösterebilir. Bazıları çok küçük yapraklara sahipken bazıları tahmin edebilececeğinizden bile büyük yapraklara sahip olacak şekilde büyüyüp gelişebilir. Süs bitkisi olarak değerlendirilebileceği gibi yemeklere lezzet katması ya da sağlığı olumlu yönde etkileyen birçok özelliği bulunması nedeniyle taze ya da pişmiş olarak tüketilebilir. Peki fesleğen ne işe yarar dersiniz? Buyurun onu da öğrenmeden olmaz. Fesleğenin faydaları nelerdir? Fesleğeni kısaca tanıdığımıza göre geçelim bizi en çok ilgilendiren kısımlarından birine, yani fesleğenin faydalarına. Fesleğenin içinde A ve C vitaminleri ile bol miktarda potasyum, kalsiyum ve demir gibi mineraller bulunuyor. Tüm bu faydalı maddelerden aldığı güç sayesinde fesleğen, bağışıklık sistemimizin güçlenmesini sağlıyor. Grip, nezle gibi hastalıkların daha kısa sürede iyileşmesini sağlarken özellikle öksürük konusunda tam bir uzman sayılıyor ve bir türlü geçmeyen öksürük nöbetlerinin bitmesine yardımcı oluyor. İçindeki esansiyel yağların da etkisiyle mide bulantılarını geçiriyor. Bu özelliği ile vücutta anti-stres etkiler oluşturuyor. Sinirlilik, stres strese bağlı uykusuzluk gibi birçok soruna çözüm oluyor. Antioksidan ve antienflamatuar özellikler de taşıyan fesleğen, bu sayede kalp ve damar sağlığını koruyor, kalp krizi, felç inme gibi aniden gelişebilecek kalp rahatsızlıkları olmak üzere birçok kalp ve damar hastalığına yakalanma riskini en aza indiriyor. Yine antienflamatuar özellikler sayesinde vücutta oluşan iltihaplanmaların hızla iyileşmesini sağlıyor, iltihap oluşumunu engelliyor. Ağız kokusuna iyi gelen fesleğen, uzun süreli kullanımlarda ağız kokusuna köklü bir çözüm olabiliyor. Aynı zamanda bakteriler karşısında da oldukça etkili bir isim olduğundan ağız içinde oluşan yaraların, aftların hızla iyileşmesini sağlıyor. Vücutta ödem ve ödeme bağlı şişkinliklerin oluşumuna da engel oluyor. Karaciğerin sağlıkla çalışmasına destek olduğu da biliniyor. Baş ağrılarına, migren ağrılarına iyi geliyor. Fesleğen, antioksidan özellikleri sayesinde cilt sağlığını da olumlu yönde etkiliyor. Gözeneklerin temizlenmesini sağlıyor. Sivilce ve siyah nokta oluşumunu en aza indirirken var olan sivilce ve siyah noktaların da bir an önce temizlenmesini sağlıyor. Yorgunluk ve bitkinlik gibi durumlarda vücuda enerji verebilmesi de fesleğeni kullanmak için başlı başına bir neden olarak görülüyor. Evde fesleğen nasıl yetiştirilir, fesleğen bakımı nasıl olur? Fesleğen tohum ya da fideden yetiştirilebilir ancak tohumdan yetiştirmek biraz daha zahmetli ve uzun bir süreç olduğundan genel olarak fidesi alınarak değerlendirilir. Eğer siz de fesleğen fidesi temin edip evinizde yetiştirmek isterseniz aşağıdaki noktalara dikkat ederek "Evde fesleğen nasıl yetiştirilir?", "Evde fesleğen bakımı nasıl olur?"gibi sorularınıza yanıt bulabilirsiniz. Fesleğen, humus bakımından zengin topraklarda daha rahat bir şekilde yetiştirilir. Bu nedenle toprak seçiminde torflu toprakları tercih etmelisiniz. Eğer bu konuda yeterince bildi sahibi değilseniz yapı marketlerden ya da çiçekçilerden "bitki/çiçek toprağı" şeklinde toprak alabilirsiniz. Fesleğenlerinizi mutlaka güneş gören yerlerde yetiştirmelisiniz. Güneş ışığını seven bir bitki olan fesleğen için cam kenarları, pencere pervazları, balkonlar ve teraslar uygun olacaktır. Ancak dikkat, hassas bünyeli bir bitki olduğundan şiddeti rüzgarlardan onu korumayı da ihmal etmemelisiniz. Fesleğen sulamasına gelirsek, fesleğen çok fazla sulanmayı bekleyen bir bitki değil ancak siz yine de toprağının çok kuru kalmamasına dikkat etmeli, toprak hem nemli olacak şekilde, yani haftada yaklaşık 1 kez sulama yaparak fesleğen bakımını gerçekleştirebilirsiniz. Fesleğeni ekeceğiniz saksıyı seçerken drenajlı bir saksı olmasına dikkat etmeli, yani saksının alt kısmında fazla suyun akacağı deliklerin bulunmasına özen göstermelisiniz. Aksi halde fesleğene fazla gelen ve toprakta kalan su köklerinde çürümelere neden olabilir, aman diyelim. Son olarak, saksıda, evde yetiştirdiğiniz fesleğeni yemeklerde kullanmak istiyorsanız fesleğen budama işlemini bitkinizin gövdesi 10-15 santimetre olana dek bekletmeli, hemen ardından da en üst yapraklarını makasla dikkatlice keserek kullanmak şeklinde devam etmelisiniz. İnce yapılı hassas bir bitki olduğundan tamamını kullanmak isterseniz bir daha bitkinizden verim alamayabilirsiniz, bizden söylemesi. Fesleğen nasıl kullanılır? Ev Yapımı Pesto Sos Tarifi Fesleğen hem taze, yani çiğ hem de pişmiş olarak tüketilebiliyor. Dilerseniz taze fesleğen yapraklarını, hatta saplarını güzelce temizledikten sonra salatalarınızın içine ilave ederek tüketebilir dilerseniz fesleğenle, dünya çapında çok sevilen, makarnalardan et yemeklerine, hemen her yemeğe çok yakışan pesto sos hazırlayabilirsiniz. "Pesto sos da nedir?" derseniz sizi hemen şöyle alabiliriz Ev Yapımı Pesto Sos Tarifi Bunların yanında fesleğenle bugüne dek belki de hiç denemediğiniz yepyeni lezzetler yakalama şansınız da var. Fesleğenli humus, fesleğenli makarna ya da fesleğenli domates çorbası tariflerimizi mutlaka denemelisiniz mesela. Öncelikle bilmeliyiz ki fesleğen ve reyhan ikisi ayrı türler değildir. Yani aynı familyanın aynı cinsinden aynı tür bitkilerdir. Farklılıkları aynı türün çeşitleri kültivar olmasından öteye gitmez. Lamiaceae Ballıbabagiller familyasından fesleğen ve reyhan Ocinum cinsinin O. basilicum türündendir. Türkçede genelde kullanılan adı fesleğendir. Bazı yörelerde sadece reyhan derler ve fesleğen adını bilmezler. Ege’de fesliken denir. Fesleğenin ana vatanı Hindistan’dır. Yaklaşık 2500 yıldan beri Ortadoğu ve Akdeniz çevresi ülkelerinde tıbbi amaçla yetiştirilmiş. Günümüzde en çok İtalya’da yemeklik amacıyla fesleğen yetiştiriciliği yapılır. Genel özellikleri Tek yıllık, otsu bir bitki olan Ocinum basilicum fesleğen mini çalı ve küçük çalı formlarında gelişse de ömrü ilkbardan en fazla kışa kadardır. Yanlışlıkla fesleğen denen benzer kokulu uzun ömürlü bitkiler Ocimum cinsinin diğer türlerindendir bazıları da fesleğenin o türlerle oluşturulmuş hibritleridir. Fesleğenin az veya çok dallanma özelliği, boyutları, yaprak rengi ve yaprak iriliği, aroma farklılıkları ve çiçek rengi farklılıkları açılarından çeşitli kültivarları vardır. Hepsi de kısa ömürlüdür mevsimlik. Fesleğenlerin boyları, yaprak irilikleri çok çeşitli olduğu gibi yaprak renkleri de değişebiliyor Sırf yeşil, mor ile karışık yeşil, sırf mor ve siyaha yakın mor. Çiçek rengi bazılarında beyaz bazılarında pembe-açık mor arası tonlarda olur tatlı aromalı fesleğenlerin yeşil yapraklı olanlarında çiçekler genellikle beyazdır. Yapraklar uzun-oval, yuvarlakça-oval, düz, dalgalı ve kıvırcığa yakın şekillerde, yaprak kenarları ise dişsiz düz, az tırtıklı, çok işlemeli gibi farklılıklar hem reyhan grubunda hem fesleğen grubunda görülebilen özelliklerdir. Sinek kanadı fesleğen Yaprakları çok küçük ama son derece çok sayıda ince ince dallı olarak gelişir. Kültivarları Fesleğenlerin dış görünümleri ve aromaları ırk farklılıkları açısından çok çeşitlidir ve karışıktır. Her birini bilimsel çerçevede adlandırmak imkansızdır sanıyorum. Gerçi özellikleri kendine özgü birkaç kültivar adı belirtilmiş. Fakat fesleğenlerde esas önemli değer aromalarıdır ve mesela tatlı aroma sadece bir kültivarın özelliklerinden değildir. Bu sebeple ben kültivarları burada yazmak istemiyorum. Fesleğenlerin bizler için öneminin en başta aromaları olduğunu göz önünde bulundurursak, bunları sadece aroma özelliklerine göre fesleğen tatlımsı yoğun kokulu ve reyhan acımsı gibi keskin kokulu diye başlıca iki grupta ele almamız daha mantıklı olur diye düşünüyorum. Fesleğen ile reyhan arasındaki fiziksel farklar Görünüm açısından açıklanamaz. Esas fark aromaları, kokularıdır. Tatlımsı kokuya sahip fesleğen tiplerinin aynısından reyhan tipleri de var. Mesela mor yapraklı ya da mini yapraklı çeşitlilikler reyhanlarda da fesleğenlerde de var. Fesleğen Yemeklere katıldığında kokusu reyhan kadar kalıcı etkiye sahip değildir. Bu yüzden yemek piştikten sonra üzerine fesleğen doğranır. Fesleğen yapraklarının aroması tatlı gibi hissedilir ve salamların kokusunu hatırlatır. İştah açıcı özellik taşır. İtalyanların makarnalara makarnayı pişirdikten sonra kattığı fesleğen bu gruptandır. Makarnalarda başlıca faydası hamur kokusu riskini önlemektir. İtalya’da hem makarnalarda hem çeşitli sosların yapımında kullanılan Genovese adlı kültivarın yaprakları düz yeşil renkte, çiçekleri beyaz, çiçek çanak yaprakları ve onları taşıyan çiçek dalları yeşil olur. Boyu uzundur yetiştirme şartlarına göre 1 metre civarlarında olabiliyor. Aynı aromaya sahip mini fesleğen çeşitleri, kültivarları da fazlasıyla mevcut. Reyhan Yapraklarının aroması biraz acımsı gibi ve keskindir. Kokusunun tek başına pek iştah açıcı özelliği yok ama yemeklere özellikle dolmalara çok hoş bir aroma verir. Makarnalarda hiç iyi gitmiyor. Boyu, yaprak rengi, şekli ve iriliği fesleğen gibi değişiklik gösterir. Çiçek rengi genellikle pembe-açık mor tonlarındadır sırf yeşil yapraklı olan çeşitlerinde bile genelde böyledir. Bazen yeşil yapraklılarda çiçek rengi beyaz olup çiçeklerin dış çanak yaprakları ve çiçekleri taşıyan saplar kahverengimsi mor renkte olur. Direkt güneşin ve sıcak havanın fazla olmasına göre fesleğenin kokusu daha yoğun, reyhanın kokusu daha keskin olabiliyor. Kullanım Fesleğenler reyhan dahil yenilebilir bitkilerden oldukları için bu amaçla yetiştiriciliği yapılan sebze grubu bitkilerdendir. En çok sweet basil yani tatlı fesleğen denen Genovese kültivarının yaygın yetiştiriciliği yapılır. Süs bitkisi olarak kullanımında ise genellikle mini yapraklı kültivarlar tecih edilir. Oldukça fazla ve sık dallanarak top şeklini alırlar. Halk arasında bunlara top fesleğen, bazen sinek kanadı fesleğen denir. Mini bir kültivar olarak bilimsel adı Ocimum basilicum var. minimumdur. Avrupa’da Yunan fesleğeni denir Greek basil. Boyu ortalama 15cm’dir. Yemeklerde ve salatalarda kullanılması amacıyla en çok üretimi yapılan fesleğen kültivarı iri yapraklı Genovese’ kültivarıdır. Fesleğen yetiştirme, bakım Güneşi sever. Kokusunun güzelliği ve aromasının kalitesi de güneş ve sıcak sayesinde daha iyi olur. Fakat görsellik açısından öğle civarı güneşinden korunması çok iyi olur. Az güneşli yerlere de uyum sağlayabilirler. Fesleğen ve reyhan evlerde mutfaklarda yetiştirilemez. Rüzgar olmadan yaşayamazlar. İki günde çürürler. İlla da evde tutmak istiyorsanız devamlı açık tutacağınız bir pencere yanında bulunması gerekir. Toprak ve gübre isteği En azından orta verimlilikte bir toprakta yetişmesi şartıyla fesleğen gübre veya bitki besini istemez. Gayet güçlü bir şekilde gelişir. En başta gelen iki ihtiyacı açık hava ve uzun süreli direkt güneştir. Verimsiz toprakta ve aşırı kumlu toprakta yetiştirecekseniz toprağa öncelikle bitkisel çürüntüler karıştırmanız gerekir. Fakat fesleğen genelde toprak seçmez. Sadece daha iyi ürün almak için fazladan bir şeyler yapmak iyi olur. Sulama Kendi tecrübelerime göre fesleğenler fazla sık sulanmaktan rahatsız olmuyor. Toprak bir hayli kurudukça sulamanın da bir şeyi değiştirdiğini görmedim. O halde sulama rejimini titizlikle uygulamak gerekmez. Sadece toprağının kupkuru kalmasına izin vermeyin. Fazla su sıkıntısı çekmemeli ve yaprakları hiç pörsümemeli. Yoksa gelişimi sekteye uğrar. Hem bu şekilde çabucak tohuma kaçar. Yani toprak biraz kurudukça, daha fazla kurumasını beklemeden sulayın. Fesleğen budanır mı? Gençleştirmek için, tohuma kaçmalarını geciktirmek için gereklidir. Ama küçük top fesleğenlerde olmaz. Bunlardan ancak yan dallardan kesip alarak aşağıda çelikleme yönteminde anlatıldığı gibi kısa sürede yeni fesleğenler üretebilirsiniz. Böylece ana fesleğen tohuma kaçıp çirkinleştiğinde kendi ürettiğiniz henüz taptaze yemyeşil fesleğenleriniz olur. Büyük fesleğenlere gelince Kendi haline bırakırsanız bir süre büyüdükten sonra her bir parçası tohuma kaçmak isteyecek ve her yerinden tomurcuklanacaktır. Her bir dal 6 veya 8 tane yaprak geliştirdikten sonra tepelerini koparın. Ben fesleğenleri makarnada kullandığım için daima uçlarından koparırım. Çiçek tomurcukları belirmişse özellikle onları seçiyorum. Bazı dallarını daha alttan keserim. Böylece sonbaharda havalar iyice serinleyip fesleğenlere yeterli sıcaklık mümkün olmayan günler gelene kadar fesleğenlerim tekrar tekrar filizlenip devamlı yepyeni taptaze yapraklar üretir dururlar. Fesleğenler nasıl çoğaltılır? Kışa dayanıklılıkları hiç olmadığı için reyhan ve fesleğenler en çok tohumla çoğaltılırlar zaten biyoritmleri bir süre çiçeklendikten sonra ölüm sürecine girecek şekilde yaratılmıştır. Çelikle çoğaltılması da gayet kolaydır. Eğer kışın yeterli ısı, havadarlık ve uzun süreli direkt güneş sağlayabileceğiniz bir ortam varsa sonbaharda çelikle çoğaltıp ilkbahar başında hazır yetişmiş fesleğenleri bahçeye dikebilirsiniz. Tohumları kısır olan veya tohum vermeyen hibrit fesleğenlerin devamlı çelikle çoğaltılmaları şart. Bunlar için mutlaka kışın hayatta kalabilecekleri bir ortam sağlamak gerekiyor. Çelikleme yöntemiyle çoğaltmak İlkbahar ortası – yaz sonu arasında her zaman yapabilirsiniz. Herhangi bir dalını kesin. Dalı kesip aldıktan sonra toprağa dikeceksiniz. Toprak altında kalacak kısmı yapraksız olsun. Yapraklı ise o kısmın yapraklarını ince bir makasla diplerinden kesin. Dal çok çok hassas olduğu için yaprakları böyle ayıklayacaksınız. Koparmaya çalışsanız dal zarar görür. Sinek kanadı fesleğenlerde köklendirilmek üzere hazırlanan çelik aşağı resimde görüldüğü gibi olmalıdır daha aşağıda da toprağa dikilmiş halini görüyorsunuz. İri yapraklılarda ise dal ucunda en fazla üç yaprak bırakılmalı, hatta bu tepe yapraklar fazla iri ise yarıdan kesilerek küçültülmelidir. Diğer tüm yapraklar giderilmelidir. Yaprak diplerinde mini filizler varsa onları gidermeyin. Fesleğen çeliklerini köklendirme toprağı olarak eğer poşetlerde satılan topraktan kullanacaksanız hiç denemeyin zira o toprak körpe dalları çürütüyor. Gerçek toprak kullanmalısınız. Ya da perlitli kumlu hazır toprak karışımı yapın. Diktikten sonra sulayın. Güneşli bir yerde ise ilk günlerde yaprakları pörsüyüp kuruyacak gibi görünebilir ama bir yandan kökleniyordur. Sabah erken saatlerinin ve akşam güneşinin zararı olmaz. Sadece öğle civarı yakıcı güneşi henüz köksüz çelikleri kurutabilir. Her şey uygunsa 10 gün gibi kısa bir süre içinde köklenerek filizlenip büyüyecektir. Tohumla çoğaltmak Fesleğenler ve reyhanlar genelde yazın ortasında başlayarak küçük çiçekler açar. Fesleğen bitkisi fazlaca dallanıp budaklandığı gibi çiçekleri de çok bol olur. Sonbahara kadar tekrar tekrar çiçeklenebilirler. Oluşan tohumları alıp bahara kadar saklayın veya bulundukları yerde toprağa karışmasını sağlayın. Bahar gelince o tohumlar çimlenip büyür. Tohumları alıp sakladı iseniz ilkbaharda serin günler geçtikten sonra ekin. Bahar başında çimlenmezler acele etmeyin. Havalar biraz daha ısınmalı. Acele edecekseniz tohumları evde güneşli pencere önünde çimlendirin. Tohumlar çimlendikten itibaren bol bol esintiye ihtiyaç duyarlar buna da dikkat edin. Zararlıları, hastalıkları Fesleğenlere dadanan böceklere rastlamadım. Bir asalak bitki fesleğen dallarının arasında gizlenmiş gibi yaşar. Çok sk rastlanan bir problemdir. İp gibi uzantılarından tanırsınız. Pek zararlı değiller ama fazla artarlarsa zararlı olurlar. Her gördüğünüzde fesleğeninizden ayıklamaya çalışın. Fazla da uğraşmayın canınızı sıkmayın. Yoksa fesleğenin dallarına siz kendiniz zarar verirsiniz. Hem fazlaca çoğalmalarına izin vermezseniz hiçbir zararı olmaz. Aslında fesleğene bir güzellik kattıkları bile söylenebilir. Mildiyö ve benzeri mantar hastalıkları görülebilir. Fesleğenler havadar ve güneşli yerlere dikilirse bu tip hastalıklar serin mevsimlerde geçici hüküm sürebilir. Kök çürümeleri saksılarda kullanılan hazır poşet topraklar yüzünden olur. Bir de bazı bahçelerde toprağın özelliği yüzünden görülebiliyor. Bahçelerde kök çürümesi oluyorsa fesleğenleri bir daha oraya dikmeyin baahçenin farklı yerlerine dikin. Yukarda anlattğım problemlerden ben uzun yıllardır sadece 1- asalak bitki problemine 2- hazır poşet toprakta kök çürümesi olmasına şahit oldum. Bahsedilen mantar hastalıkları ve bahçelerde kök çürümesi problemleri sanıyorum Türkiye’de fesleğen yetiştirilen yerlerde görülmüyor. Benzer konular Fesleğenle aynı cinsten bir tür Tulasi kutsal fesleğen Kaynaklar Basil – Basil –

fesleğen çiçeği kışın kurur mu